ویژگی
های پارچه لباس کار
به نام خالق
پیشگفتار
استاندارد
ویژگیهای پارچه لباس کار که نخستین بار در سال ۱۳۵۷ تهیه گردید براساس
پیشنهادهای رسیده و بررسی و تأیید کمیسیون فنی صنایع نساجی برای اولین بار مورد
تجدید نظر قرار گرفت و در چهل و هفتمین جلسه کمیته ملی استاندارد نساجی مورخ ۷۲/۸/۱۲
تصویب شد اینک باستناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاحی قوانین و مقررات مؤسسه
استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه سال۱۳۷۱ بعنوان استاندارد
رسمی ایران منتشر میگردد .
برای
حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم استانداردهای
ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح
یا تکمیل این استانداردها برسد در تجدید نظر بعدی مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین
برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده
کرد .
در
تهیه و تجدید نظر این استاندارد سعی شدهاست که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای
جامعه حتیالمقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی
ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای
لازم این استاندارد با
ویژگی های پارچه لباس کار
۱- هدف
هدف
از تدوین این استاندارد , تعیین ویژگیهای لازم پارچه های لباس کار که از الیاف سلولزی
و یا مخلوط الیاف سلولزی با الیاف مصنوعی تشکیل شدهاند , میباشد .
۲- دامنه کاربرد
این
استاندارد برای پارچه های تاروپودی , بافت حلقوی تاری از نوع راشل که از الیاف سلولزی
و یا مخلوط الیاف سلولزی با الیاف مصنوعی تشکیل شده اند و مناسب برای تهیه لباس کار
هستند , قابل اجرا میباشد . کدهای ارائه شده برای کمک به خریداران غیرفنی است که
با توجه به نوع مصرف , پارچه موردنظر خود را انتخاب کنند .
۳- تعاریف و اصطلاحات
در
این استاندارد اصطلاحات با تعاریف زیر بکار میرود .
۳-۱ بهر ۱
مقدار
معینی از کالا که تحت شرایط یکسان تولید شده باشند و یک شکل و یکسان باشند .
۳-۲- کل سفارش ۲
کل
میزان سفارش پارچه که در قرارداد آمدهاست .
۳-۳- پارتی ۳
تعداد
طاقه های پارچه موجود در هر مرحله از تحویل کل سفارش میباشد .
۴-
کدگذاری
پارچهها
میتوانند به طریق زیر کدگذاری شوند :
الف
ـ علامت (W) 4 برای پارچههای تاروپودی و علامت (K) 5 برای پارچههای بافت حلقوی
ب
ـ نشانه یا نشانه هایی برای انواع الیاف بکاررفته در پارچه :
علامت
C برای پارچه های صد در صد سلولزی
علامت
CR برای پارچه های مخلوط از الیاف سلولزی و الیاف مصنوعی که در آن
درصد الیاف سلولزی بیش از ۵۰ باشد .
علامت
SR برای پارچه های مخلوط از الیاف سلولزی و الیاف مصنوعی که در آن
درصد الیاف سلولزی کمتر از ۵۰ باشد .
ج
ـ فاصله
د
ـ وزن واحد سطح بر حسب گرم بر متر مربع
هـ
ـ فاصله
و
ـ حرف نشان دهنده شیدرنگ (L یا M یا D)
یادآوری
ـ بعنوان مثال L 280 WC نشان میدهد که
پارچه تاروپودی از جنس صد درصد الیاف سلولزی با وزن واحد سطح ۲۸۰
گرم بر متر مربع با شیدرنگ L میباشد .
۵- ویژگیها
ویژگیهای
پارچه های تاروپودی باید مطابق جدول شماره ۱ و ویژگیهای
پارچه های بافت حلقوی تاری از نوع راشل باید مطابق جدول شماره ۲
باشد .
یادآوری
۱- نخها باید یکنواخت ریسیده شده باشند . کناره ها باید محکم و
صاف باشند و از ضخامتی برخوردار باشند که به هنگام بریدن پارچه , کناره ها لوله
نشوند .
یادآوری
۲- جداول تنظیم شده برای تغییر ابعاد بر اثر شستشو , از مرحله
شستشو تا خشک کردن توسط اتو میباشد . شستشوهای متوالی اضافی با توجه به نوع مصرف
و دیگر روشهای خشک کردن از جمله فشردن , باعث جمعشدگی بیشتر در پارچه خواهد شد .
یادآوری
۱- مقادیر داده شده در جدول شماره ۱ با توجه به تمایل رو
به افزون استفاده از نخهای چرخانهای۶ ارائه شدهاست .
یادآوری
۲- مقاومت گسیختگی تا حد پارگی در جهت پود پارچه های سلولزی با
وزن ۲۳۵ گرم بر متر مربع و بیشتر بر اثر عملیات شستشو کاهش مشهودی
مییابد
۶- ثبات رنگ
۶-۱- درجه تغییر رنگ و
درجه لکه گذاری پارچه از الیاف صددرصد سلولزی در برابر عوامل مختلف طبیعی ,
مکانیکی و شیمیائی باید طبق جدول شماره ۳ باشد .
۶-۲- درجه تغییر رنگ و
درجه لکه گذاری پارچه از الیاف مخلوط سلولزی با الیاف مصنوعی در برابر عوامل مختلف
طبیعی , مکانیکی و شیمیائی باید طبق جدول شماره ۴ باشد .
۷-
عرض پارچه طبق توافق طرفین قرارداد بوده و حد روادارای آن ۲
±
سانتی متر میباشد .
۸- بسته بندی
۸-۱- بسته بندی طاقه
۸-۱-۱- متراژ هر طاقه مطابق
توافق طرفین قرارداد میباشد .
۸-۱-۲- لاطاقهای باید سالم
و تمیز باشد .
۸-۱-۳- در هر طاقه پارچه
باید توسط نوار کاغذی و یا هر وسیله مناسب دیگر مهار شود .
۸-۱-۴- طاقه ها باید در
کیسه های پلی اتیلن یا سلوفان بیرنگ که در مقابل نفوذ آب مقاوم باشند قرار داده
شود.
۸-۲- عدل بندی
۸-۲-۱- طاقه باید بطور محکم
و مناسب عدلبندی شوند بطوری که در مقابل نفوذ گرد و غبار مشابه آنها مقاوم باشند
.
۸-۲-۲- عدل باید تسمه یا
مفتولکشی گردند بطوری که به محتویات آن صدمه ای نرساند .
۹-
نشانه گذاری
۹-۱- نشانه گذاری در طاقه
اطلاعات
زیر باید بر روی یک بر چسب آویز ( اتیکت ) با حروف خوانا و ثابت از گوشه انتهای طاقه
آویخته شود و همچنین انتهای هر طاقه ممهور به علامت تجارتی کارخانه باشد .
لازم
است که تمام نوشته ها و نشانه ها بطور ثابت و خوانا به زبان فارسی باشد . ولی در مورد
صادرات و واردات این اطلاعات باید به زبان مورد توافق فروشنده و خریدار باشد .
-
نام و نشانی سازنده
-
نوع جنس
-
شماره قرارداد در صورت نیاز
-
شماره طاقه
-
متراژ خالص
-
عرض پارچه بر حسب سانتیمتر
-
قسمت خارجی عدل باید دارای اطلاعات زیر باشد .
-
نام و نشانی سازنده
-
نوع جنس
-
شماره کالیته
-
شماره و تعداد رنگ
-
شماره عدل
-
تعداد طاقه
- وزن ناخالص
- وزن خالص
-
نشانه چتر
-
نشانه قلاب که بر روی آن ضربدر کشیده شده باشد .
- نام کشور سازنده
-
مقصد
-
سایر نشانه های مورد نیاز در صورت توافق فروشنده و خریدار
یادآوری
۱- طرفین ذینفع میتوانند از کدگذاری مطابق بند ۴
استفاده نمایند و همچنین سال تولید را در نشانهگذاری قید نمایند .
یادآوری
۲- به منظور انتخاب صحیح پارچه در صورت درخواست خریدار , فروشنده
باید اطلاعات زیر را در اختیار او قرار دهد .
الف
–
نوع پارچه و درصد الیاف بکار رفته
ب
ـ رنگ و هر گونه عملیات تکمیلی
ج
ـ جزئیات نشانه گذاری و یا هر گونه طرح
د
–
نحوه بسته بندی
هـ
ـ نحوه نمونه برداری , آزمایش و بازرسی
۱۰-
نمونه برداری
نمونه های
مربوط به پارچه های انتخاب شده که مورد آزمون قرار میگیرند باید نماینده واقعی بهر
باشند . از هر ۵۰۰۰ متر پارچه باید یک نمونه برداشته شود و در صورتی که بهر کمتر
از ۵۰۰۰ متر باشد نیز از هر بهر باید یک نمونه برداشته شود .
هر
نمونه باید از قسمتهای مختلف یک طاقه انتخاب شود و درمورد نمونه رنگی از وسط طاقه یا
طاقه های رنگی هر پارتی نمونه برداشته شود و نمونه به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتوان
کلیه آزمونها را مطابق این استاندارد بر روی آن انجام داد و باید مشخص گردد که
نمونه از کدام طاقه برداشته شدهاست .
یادآوری
ـ برای انتخاب طاقه های پارچه به صورت تصادفی بطوریکه بتواند نماینده واقعی بهر باشد
به استاندارد ملی ایران به شماره ۲۳۰۵ رجوع شود .
۱۰-۱- انتخاب آزمونه
آزمونه
باید از نمونه گرفته شده ( طبق بند ۱۰) انتخاب شود بطریقی که آزمونه ها از نقاط
مختلف نمونه باشد .
۱۱- روش آزمون
کلیه
آزمونهای فیزیکی را بر روی هر نمونه انجام دهید , برای آزمونهای شیمیائی آزمایش بر
روی یک نمونه از هر بهر کافی است .
۱۱-۱- آماده سازی مقدماتی
نمونه
برای
انجام آزمایش نیازی به آماده سازی مقدماتی نمونه ها نمیباشد ولی در صورت بروز
اختلاف نظر مابین طرفین قرارداد ابتدا باید نمونه ها را به مدت ۴
ساعت در شرایط رطوبت نسبی حداکثر ۱۰ درصد و دمای حداکثر ۵۰
درجه سلسیوس قرار داده و سپس نمونه ها را در شرایط استاندارد ملی ایران به شماره ۹۴۸
قرار داد .
۱۱-۲- آزمونهای مجدد
اگر
نمونهای از نظر آزمایشی مردود باشد , دو نمونه دیگر از دو طاقه مختلف از همان بهر
انتخاب کنید و آنها را مورد آزمون قرار دهید . اگر یکی از آنها رد شد کل بهر را نپذیرید
و اگر هردو نمونه مورد قبول واقع شد کل بهر را بپذیرید و طاقه مربوط به نمونه ای
که در مرحله اول رد شده است را نپذیرید .